W dniach 2-3 października br., w Centrum Olimpijskim w Warszawie, odbył się pierwszy Zjazd, założonego niedawno przez Panów: Bartłomieja Pomorskiego i Łukasza Jaśkiewicza, Polskiego Towarzystwa Dietetyki Sportowej. Dwudniowa konferencja podzielona została na sześć sesji naukowych: (1) „Żywienie a dyscyplina sportowa”, (2) „Wybrane problemy kliniczne w dietetyce sportowej”, (3) „Suplementacja w sporcie”, (4) „Złote standardy żywienia w sporcie” (5) „Problemy w żywieniu sportowców” i (6) „Genetyka w sporcie”. Wykładowcami byli specjaliści polscy i autorytety światowe z dziedziny fizjologii wysiłku, żywienia w sporcie, suplementacji i dopingu, a w szczególności: prof. John Hawley, prof. Andrew Jones, Asker Jeukendrup, prof. Ron Maughan oraz prof. Antosiewicz, dr Czaja, dr hab. Malczewska- Lenczowska, dr Pokrywka, dr hab. A. Zembroń- Łacny i inni. Wśród prelegentów znaleźli się także dietetycy sportowi na co dzień pracujący ze sportowcami wyczynowymi i amatorami, dzięki czemu teoretyczne zagadnienia sprawnie zostały połączone z praktycznymi zaleceniami. Poniżej przedstawiono kilka najciekawszych doniesień konferencyjnych.
- Periodyzacja treningu sportowego powinna być połączona z odpowiednio opracowanym programem żywieniowym (w odniesieniu do celów cyklu treningowego).
- Zasadność stosowania diety wysokowęglowodanowej jest niebagatelna, im wyższa intensywność wysiłku tym dieta wysokotłuszczowa wpływa niekorzystnie na formę sportową (wyj. ultramaratończycy).
- Suplementacja wysiłku fizycznego w sporcie wysokokwalifikowanym konieczna, należy jednak odpowiednio dopasować do diety, testując wcześniej różne rozwiązania i biorąc pod uwagę wzajemną, możliwą interakcję suplementów,
- Zaburzenia miesiączkowania u zawodniczek występują na skutek niewłaściwej podaży energii, a nie jak mogłoby się wydawać, wskutek wysokiej intensywności regularnie podejmowanego wysiłku fizycznego.
- Bakteria Helicobacter Pylori może być przyczyną niedoboru żelaza, a dieta bogata w cukry proste powoduje wzrost stężenia hepcydyny (hormon peptydowy produkowany w wątrobie, odpowiedzialny za regulację homeostazy żelaza), wpływając na zubożenie zasobów żelaza
- Istnieją dowody naukowe potwierdzające korzystny wpływ suplementacji azotanami na obniżenie kosztu tlenowego wysiłków i wydłużenie trwania wysiłku fizycznego „do wyczerpania”, a także ogólną poprawę funkcji poznawczych badanych sportowców. Azotany obecne są w burakach, sałacie, rukoli, kapuście białej, pekińskiej, marchwi, rabarbarze, szpinaku.
- Jak najwcześniejsze przyjmowanie białka w ciągu dnia wpływa korzystnie na utrzymanie odpowiedniego składu ciała. Białko najlepiej spożywać w kilku porcjach w ciągu dnia. Pulsacyjne ilości (ok. 10 g) wydają się być zbyt małe w stymulacji syntezy białka, natomiast regularne porcje 20- 30 g białka przyjmowane przez cały dzień stymulują biosyntezę białek. Ograniczenie podaży energii o 500 kcal skutkuje spadkiem tempa syntezy białek w spoczynku o prawie 20 %.
- Przedstawiono wyniki eksperymentalnych badań potwierdzających pozytywny wpływ witaminy D na szybkość i skoczność sportowców oraz wzrost poziomu testosteronu (o 25%) przy przyjmowaniu 3332 IU witaminy D/dobę. Produkty spożywcze o wysokiej zawartości witaminy D to: dziki łosoś, suszone na słońcu grzyby Shiitake oraz pieczarki. Normy w sporcie: 4000- 6000 i więcej IU dziennie.
- Stosowanie diety paleo, zakładającej m.in. niską podaż węglowodanów, nie jest zalecane w sportach wytrzymałościowych, w których odbudowa glikogenu mięśniowego jest jednym z najistotniejszych celów wspomagania żywieniowego. Z drugiej strony paleodieta wykazuje efekt redukcyjny masę ciał, wpływając na poprawę wyników sportowych.
- Bodźcem do adaptacji treningowej może być zarówno nadmiar węglowodanów, jak i jego niedobór (próba na 4-6 tygodni przed sezonem). Możliwe, że dieta niskowęglowodanowa przyspiesza powrót do zdrowia sportowca po przebytym urazie
- Trening jelita. Zwiększenie podaży węglowodanów może korzystnie wpływać na zdolność do wysiłku, a redukcja węglowodanów w diecie może skutkować spadkiem adaptacji jelita do wchłaniania węglowodanów podczas zawodów. Już po trzech dniach zwiększonego spożycia węglowodanów zwiększa się ich wchłanianie w jelitach
- Suplementacja diety sportowej: napoje izotoniczne, żele energetyczne, elektrolity, beta- alanina, dwuwęglan sodu, kofeina, kreatyna, sok z buraka, probiotyki, B- glukan, witamina D.
W czasie konferencji odbyły się także warsztaty dietetyczne, w których poruszone zostały aspekty żywienia w sportach sylwetkowych (mgr T. Sowiński), w odniesieniu do periodyzacji treningu sportowego (mgr B. Pomorski), popularnego ładowania węglowodanami w okresie przedstartowym w sportach wytrzymałościowych (mgr Ł. Jaśkiewicz) oraz suplementacji witaminą D w sporcie ( mgr D. Parol). Gościem specjalnym konferencji był Robert Korzeniowski, który opowiedział o swoich doświadczenia związanych z dietą w okresie najważniejszych startów.
Aleksandra Pięta